Grondwaterstandindicator 30-06-2021

 Info

De grondwaterstandsindicator is gebaseerd op maandelijkse peilmetingen in het primair meetnet door de VMM, SCK en De Watergroep voor freatische peilfilters met continue meetreeksen van minstens 11 jaar. Die maandelijkse peilmetingen worden aangevuld met dagelijkse modelberekeningen voor de afgelopen 30 jaar.

• Wil je meer informatie over hoe de grondwaterstandindicator, de kaarten en figuren op deze pagina zijn opgesteld? Neem dan zeker een kijkje op de pagina 'Opbouw grondwaterstandindicator ' en naar de algemene pagina  van de grondwaterstandindicator.
• Wil je de grafieken en cijfers van de meest actuele indicator meteen op kaart bekijken in de DOV-verkenner ? Neem dan een kijkje op de kaartlaag 'Grondwaterstandindicator freatisch grondwater voor de tijd van het jaar (meest actueel)'.
• Wil je de rapporten van de afgelopen maanden en jaren bekijken, dat kan bij de 'Historische grondwaterstandindicator '. 
• De actuele waterschaarste- en droogtetoestand in Vlaanderen kan u vinden op www.opdehoogtevandroogte.be.
• Het volledige rapport 'Toestand van het watersysteem' kan je vinden op www.waterinfo.be.

datum rapport: 08-07-2021
referentiedatum: 30-06-2021
aantal gebruikte meetplaatsen: 154

Historische vergelijking

De freatische grondwaterstand schommelt gedurende het jaar: hoog in de winter en laag in de zomer. Met de grondwaterstandindicator kijken we naar de toestand van het grondwater t.o.v. alle standen gedurende het jaar (absolute vergelijking) en de toestand voor de tijd van het jaar (relatieve vergelijking).

• Absolute vergelijking: Staat het freatisch grondwater hoog of laag (ten opzichte van alle dagelijkse peilen van de afgelopen 30 jaar)?

Op 30/6/2021 vertoont meer dan de helft van de meetplaatsen (56%) een normale freatische grondwaterstand. 29% vertoont een lage (21%) tot zeer lage (8%) grondwaterstand. 15% vertoont een hoge (12%) tot zeer hoge (3%) grondwaterstand (Figuur 1).

Vanaf de start van het hydrologische zomerseizoen (begin april) is een verschuiving naar klassen met een lagere grondwaterstand de normale trend. Dit seizoen zien we zo’n uitgesproken verschuiving vooral vanaf half mei tot half juni. In de tweede helft van juni zien we echter de omgekeerde beweging met een afname van de aandelen lage tot zeer lage grondwaterstanden. Vorig jaar trad de verschuiving naar lagere grondwaterstanden sterker en vroeger in het jaar op. Eind juni 2021 stellen we dus een veel kleiner aandeel lage tot zeer lage peilen (29%) vast t.o.v. de situatie eind juni 2020 (86%).

• Relatieve vergelijking: Wat is de toestand van de freatische grondwaterstand voor de tijd van het jaar?

Op 30/6/2021 zijn de freatische grondwaterstanden op iets meer dan een vijfde van de meetplaatsen laag (8%) tot zelfs zeer laag (14%) voor de tijd van het jaar. Op iets minder dan vier vijfde van de meetplaatsen zijn ze wel normaal tot (zeer) hoog voor de tijd van het jaar (normaal: 27%; hoog: 17%; zeer hoog: 34%) (Figuur 2).

Juni 2021 was een zeer warme en natte maand (KMI). De meeste neerslag viel op het einde van de maand. Globaal zien we in juni eerst een verschuiving naar lagere en dan weer naar hogere grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. Terwijl eind juni vorig jaar nog 70 à 80% van de meetplaatsen een lage tot zeer lage grondwaterstand voor de tijd van het jaar vertoonde, is datzelfde percentage dit jaar ca. 22%. De verdere evolutie hangt voornamelijk af van de hoeveelheden neerslag en verdamping die zullen optreden.

Figuur 3 toont de grafiek voor de relatieve toestand voor de afgelopen 20 jaar. De laatste 4 jaren zien we duidelijk langere periodes met grotere percentages lage tot zeer lage freatische grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. Iets langere periodes met belangrijke aandelen normale/hoge grondwaterstanden voor de tijd van het jaar kwamen de afgelopen 4 jaar bijna niet voor (uitzondering: voorjaar 2018).

Is het freatische grondwater gestegen of gedaald ?

Ten opzichte van vorige maand (30/5/’21) zijn de (absolute) peilen op 61% van de locaties gedaald, op 14% gelijk gebleven en op 25% gestegen. Dalende grondwatertafels zijn de normale trend tijdens het hydrologisch zomerseizoen (vanaf begin april). Voor de tijd van het jaar vertonen wel bijna vier vijfde van de meetplaatsen normale tot zelfs hoge grondwaterstanden. De overblijvende lage tot zeer lage peilen voor de tijd van het jaar bevinden zich vooral in het oosten van Vlaanderen. Deze zijn gelinkt aan locaties waar de grondwatertafel trager reageert op weersomstandigheden. Op deze locaties zal de grondwaterstand pas hogere waarden vertonen na langere periodes met voldoende neerslagoverschot (= neerslag – verdamping).

De relatieve grondwaterstandindicator met stijgende/dalende peilen (Figuur 4):

Worden er volgende maand zeer lage of zeer hoge freatische grondwaterstanden verwacht?

Bij droog weer verwachten we volgende maand op 11% van de locaties tegelijk absoluut én relatief zeer lage grondwaterstanden, bij normaal weer op 8%, en bij nat weer nog op 5% van de locaties (Figuur 5).

Volgende maand worden er bij nat weer op ca. 12% van de locaties zeer hoge (absolute én relatieve) grondwaterstanden verwacht. Bij normaal of droog weer verwachten we die bijna nergens (Figuur 6).

Volgende maand worden er weinig zeer hoge (absolute én relatieve) grondwaterstanden verwacht: bij nat weer op ca. 5% van de locaties, bij normaal weer op 2% en bij droog weer nog op 1% van de locaties (Figuur 6).

Besluit

Juni 2021 was een zeer warme en natte maand (KMI). Zoals te verwachten tijdens het hydrologisch zomerseizoen zijn de (absolute) grondwaterstanden op een meerderheid van de meetplaatsen (61%) gedaald. Toch zijn ze onder invloed van de overvloedige regen op een kwart van de meetplaatsen ook gestegen. Voor de tijd van het jaar vertonen nu bijna vier vijfde van de meetplaatsen normale tot zelfs (zeer) hoge grondwaterstanden (normaal: 27%; hoog: 17%; zeer hoog: 34%). Op iets meer dan een vijfde van de meetplaatsen zijn de grondwaterstanden nog laag (8%) tot zeer laag (14%) voor de tijd van het jaar. De overblijvende lage tot zeer lage peilen voor de tijd van het jaar bevinden zich vooral in het oosten van Vlaanderen. Ze zijn gelinkt aan locaties waar de grondwatertafel trager reageert op weersomstandigheden. Op deze locaties zal de grondwaterstand pas hogere waarden vertonen na langere periodes met voldoende neerslagoverschot (= neerslag – verdamping).

Meer info over de werking van het grondwatersysteem en de betekenis van lage grondwaterstanden vind je in dit filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=baIVCV-0vLo